AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NDE (ABD) LİSE EĞİTİMİ
Akademik Çeşitlilik, Kültürel Deneyim, Üniversiteye Hazırlık: Neden ABD'de Lise Eğitimi?
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), sunduğu eğitim çeşitliliği, dünya çapında üniversitelere hazırlık imkanı, kültürel çeşitliliği ve İngilizce dilini yerinde öğrenme fırsatıyla lise eğitimi (High School) almak isteyen uluslararası öğrenciler için popüler bir destinasyondur. ABD lise sistemi, öğrencilere geniş bir ders yelpazesi, çeşitli ders dışı aktiviteler (spor, sanat, kulüpler) ve kişisel gelişim olanakları sunar. Lise eğitimi genellikle 9. sınıftan 12. sınıfa kadar sürer ve başarıyla tamamlayan öğrenciler "High School Diploma" alırlar. Uluslararası öğrenciler için ana seçenekler genellikle ücretli özel liseler (gündüzlü veya yatılı) veya belirli koşullar altında devlet liseleri (çoğunlukla J-1 değişim programları aracılığıyla) olmaktadır. ABD'de lise eğitimi almak, Amerikan üniversitelerine geçişte önemli bir avantaj sağlayabilir.
Türkiye Yurt Dışı Eğitim Vakfı (TYEV) olarak, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu anlayışıyla, ABD'deki lise eğitimi hedeflerinize ulaşmanızda size destek oluyoruz. Önceliğimiz, tüm öğrencilerin ve ailelerin ABD'deki lise eğitimi seçeneklerini (devlet okulu kısıtlamaları, özel/yatılı okulların avantajları ve yüksek maliyetleri, J-1 değişim programları, F-1 vizesi vb.) doğru bir şekilde anlamalarına yardımcı olmaktır. Güvenilir üye danışmanlık firmalarımız aracılığıyla, uygun okul türünü ve okulu seçme, başvuru süreçleri (giriş sınavları - SSAT/ISEE, mülakatlar), velayet (guardianship) düzenlemeleri ve vize işlemleri (F-1 / J-1) gibi konularda tarafsız ve güvenilir rehberlik ve danışmanlık desteği sunuyoruz.
ABD Lise Eğitim Sistemi
Yapı: Lise eğitimi genellikle 4 yıl sürer (Grade 9-12) ve yaklaşık 14-18 yaş aralığını kapsar. Eğitim sistemi merkezi değildir, eyaletler ve yerel okul bölgeleri (school districts) müfredat ve standartlar konusunda önemli ölçüde yetkiye sahiptir.
Müfredat: Genellikle İngilizce, Matematik, Fen Bilimleri (Biyoloji, Kimya, Fizik), Sosyal Bilimler (ABD Tarihi, Dünya Tarihi, Hükümet) gibi zorunlu derslerin yanı sıra öğrencilerin ilgi alanlarına göre seçebilecekleri çok çeşitli seçmeli dersler (yabancı diller, sanat, müzik, teknoloji, AP - Advanced Placement dersleri vb.) bulunur.
Diploma: Lise eğitimini başarıyla tamamlayan öğrenciler "High School Diploma" alırlar. Bu diploma, belirli dersleri ve kredi gereksinimlerini karşılamayı gerektirir. Üniversite kabullerinde diploma not ortalaması (GPA), ders seçimi (özellikle AP gibi ileri düzey dersler), standart test sonuçları (SAT/ACT) ve diğer faktörler önemli rol oynar.
Uluslararası Öğrenciler İçin Lise Seçenekleri
Devlet Liseleri (Public High Schools):
J-1 Vizesi ile Değişim Programları: Uluslararası öğrencilerin ABD devlet liselerine gitmesinin en yaygın yolu, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylanmış sponsor kuruluşlar aracılığıyla yürütülen J-1 değişim programlarıdır. Bu programlar genellikle 1 akademik yıl sürer, öğrenciler gönüllü Amerikalı ailelerin yanında (host family) kalır ve okul ücreti ödemezler (program ücreti vardır). Kültürel değişim odaklıdır.
F-1 Vizesi ile Ücretli Eğitim: Uluslararası öğrencilerin F-1 vizesi ile devlet liselerine gitmesi yasal olarak en fazla 12 ay ile sınırlıdır ve öğrencinin okul bölgesine eğitimin tam maliyetini (unsubsidized cost) ödemesi zorunludur. Her okul bölgesi F-1 öğrencisi kabul etmeyebilir ve kabul süreci karmaşık olabilir. Öğrencinin ABD'de yaşayan bir velisi veya yasal vasisi (guardian) olması genellikle gerekir. Bu seçenek daha az yaygındır.
Özel Gündüzlü Liseler (Private Day Schools):
Uluslararası öğrencileri F-1 vizesi ile kabul ederler. Eğitim ücretlidir.
Öğrencinin okul dışında konaklaması gerekir. Bu genellikle ABD'de yaşayan bir aile üyesi, akraba veya okul tarafından onaylanmış yasal bir vasi (guardian) ile mümkündür. Bazı okullar aile yanı konaklama (homestay) ayarlamalarına yardımcı olabilir.
Özel Yatılı Liseler (Private Boarding Schools):
Uluslararası öğrenciler için en yaygın ve yapılandırılmış seçenektir. Öğrenciler F-1 vizesi ile kabul edilirler.
Öğrenciler okul kampüsündeki yurtlarda kalırlar ve okul tüm eğitim, konaklama, yemek ve sosyal aktiviteleri sağlar. Vasiye genellikle ihtiyaç duyulmaz (okul sorumluluğu üstlenir).
Akademik standartları genellikle çok yüksektir ve üniversiteye hazırlık odaklıdırlar.
Maliyetleri çok yüksektir. https://www.tabs.org/ (The Association of Boarding Schools - Yatılı Okullar Birliği, okul arama için)
Kabul ve Başvuru Şartları (Özellikle Özel Liseler İçin)
Kabul koşulları okula göre değişir ve genellikle rekabetçidir.
1. Akademik Yeterlilik:
Önceki Okul Transkriptleri: Genellikle son 2-3 yıla ait çok iyi dereceli not dökümleri (resmi İngilizce tercümeleriyle).
Standart Giriş Sınavları: Birçok seçici özel lise, adayların SSAT (Secondary School Admission Test) veya ISEE (Independent School Entrance Exam) gibi sınavlardan aldıkları sonuçları ister. https://www.ssat.org/ (SSAT Resmi Sitesi) https://www.erblearn.org/parents/isee-overview (ISEE Resmi Sitesi)
2. İngilizce Dil Yeterliliği:
Genellikle İngilizce yeterliliğinin kanıtlanması istenir:
TOEFL iBT veya TOEFL Junior
IELTS Academic
Duolingo English Test (DET)
Gerekli minimum puanlar okulun seviyesine ve öğrencinin gireceği sınıfa göre değişir (genellikle orta-üstü seviye beklenir). Bazı okullar kendi dil sınavlarını veya mülakatlarını yapabilir.
3. Başvuru Belgeleri:
Online Başvuru Formu ve Ücreti.
Öğrenci Kompozisyonları (Essays): Kendilerini tanıtan, hedeflerini anlatan yazılar.
Veli/Ebeveyn Yazısı (Parent Statement): Ailenin beklentilerini ve öğrenci hakkındaki görüşlerini içeren yazı.
Tavsiye Mektupları: Genellikle mevcut İngilizce ve Matematik öğretmenlerinden ve okul müdüründen/rehber öğretmeninden alınır.
Mülakat: Genellikle öğrenciyle (ve bazen velilerle) online veya yüz yüze mülakat yapılır.
Başvuru Süreci ve Tarihleri (Özel Liseler İçin):
Başvuru Yöntemi: Başvurular genellikle doğrudan ilgili özel lisenin kendi online başvuru portalı üzerinden yapılır. Bazı okullar SAO (Standard Application Online) gibi ortak platformları kullanabilir.
Başvuru Tarihleri: Özel liselerin son başvuru tarihleri genellikle bir sonraki Güz dönemi başlangıcı için önceki yılın Aralık, Ocak veya Şubat aylarıdır. Yatılı okullarda kontenjanlar hızla dolduğu için çok erken başvuru (bir önceki yılın Sonbaharında) tavsiye edilir.
Maliyetler (Lise Seviyesi)
Devlet Liseleri (J-1 Değişim): Okul ücreti yoktur ancak programı organize eden kuruluşa bir program ücreti ödenir. Aile yanı konaklama ve cep harçlığı öğrenciye aittir.
Devlet Liseleri (F-1 Vizesi ile - Nadir Durum): Yıllık tam okul bölgesi ücreti (eyalete göre $5,000 - $20,000+ olabilir) + yaşam masrafları + konaklama/guardianship masrafları.
Özel Gündüzlü Liseler: Yıllık öğrenim ücreti genellikle $20,000 - $50,000+ arasındadır. Konaklama, yaşam masrafları ve guardianship ücretleri eklenir.
Özel Yatılı Liseler (Boarding Schools): Yıllık toplam ücret (eğitim, konaklama, yemek dahil) genellikle $60,000 - $85,000+ arasındadır.
Ek Masraflar: Sağlık sigortası, kitaplar, üniforma (varsa), geziler, cep harçlığı eklenmelidir.
Burslar: Özel liselerde uluslararası öğrenciler için burs olanakları çok sınırlıdır ve genellikle akademik veya sanatsal/sportif olarak çok üstün başarılı öğrencilere verilir.
Vize Süreci (F-1 veya J-1)
Lise eğitimi için ABD'ye gidecek öğrencilerin alması gereken vize türü, gidilecek okulun türüne ve programın statüsüne bağlıdır:
F-1 Öğrenci Vizesi:
Kimler İçin: Özel liselere (yatılı veya gündüzlü) veya devlet liselerine ücret ödeyerek (max 1 yıl) giden öğrenciler.
Süreç:
Okuldan kabul alınır ve okul Form I-20'yi düzenler. Okulun SEVP (Student and Exchange Visitor Program) onaylı olması şarttır.
SEVIS I-901 ücreti ödenir.
DS-160 online vize başvuru formu doldurulur.
Vize başvuru ücreti (MRV fee) ödenir.
Türkiye'deki ABD Temsilciliğinden vize mülakatı için randevu alınır.
Gerekli belgelerle (Pasaport, I-20, DS-160 onayı, SEVIS dekontu, finansal kanıt, okul kabul belgeleri, önceki transkriptler, ebeveyn muvafakatnameleri, guardianship belgeleri - gerekirse, fotoğraf vb.) mülakata gidilir.
J-1 Değişim Ziyaretçisi Vizesi:
Kimler İçin: ABD Dışişleri Bakanlığı onaylı bir sponsor kuruluş aracılığıyla yürütülen lise değişim programlarına katılan öğrenciler (genellikle devlet liselerinde, aile yanında konaklama ile, 1 yıl süreli).
Süreç:
Sponsor kuruluşun programına kabul edilir.
Sponsor kuruluş öğrenciye Form DS-2019'u düzenler.
SEVIS I-901 ücreti genellikle ödenir (program kapsamına göre değişir).
DS-160 formu doldurulur.
Vize başvuru ücreti ödenir (bazen program kapsamında olabilir).
Randevu alınır ve gerekli belgelerle (Pasaport, DS-2019, DS-160 onayı, sponsorluk belgeleri vb.) mülakata gidilir.
ÖNEMLİ: Vize süreci detaylıdır. En güncel bilgi için ABD Dışişleri Bakanlığı vize portalı ve Türkiye'deki ABD temsilciliklerinin web siteleri takip edilmelidir. https://travel.state.gov/content/travel/en/us-visas/study.html (ABD Öğrenci Vizeleri Genel Bilgi) https://tr.usembassy.gov/tr/visas-tr/ (ABD Türkiye Temsilcilikleri - Vizeler) https://studyinthestates.dhs.gov/ (Study in the States - Öğrenci ve Okul Kuralları)
TYEV Desteği: Doğru vize türünün belirlenmesi, I-20/DS-2019 belgeleri, SEVIS/DS-160 işlemleri, finansal kanıt hazırlığı ve mülakat hazırlığı konularında uzman üye firmalarımız aracılığıyla yanınızdayız.
Konaklama Seçenekleri
Yatılı Okul (Boarding School): Öğrenciler okul kampüsündeki yurtlarda kalır. En yaygın seçenektir.
Aile Yanı Konaklama (Homestay): Özellikle J-1 değişim programları için standarttır. F-1 öğrencileri için de bazı okullar veya kuruluşlar aracılığıyla ayarlanabilir.
Guardian ile Konaklama: Gündüzlü özel okula veya F-1 ile devlet okuluna giden öğrencinin ABD'de yaşayan yasal vasisi ile kalması.
Sağlık Sigortası
Uluslararası lise öğrencilerinin kapsamlı bir sağlık sigortasına sahip olmaları zorunludur.
Yatılı okullar veya J-1 program sponsorları genellikle kendi sigorta planlarını sunar veya belirli bir planı zorunlu tutar.
Gündüzlü okula giden F-1 öğrencilerinin okulun veya kendi buldukları uygun bir sigorta planını satın almaları gerekir.
Eğitim Sırasında Çalışma İzni
F-1 Vizesi: Lise öğrencilerinin çalışma olanakları çok kısıtlıdır. Kampüs içi çalışma (eğer okulda mevcutsa) ilk yıldan sonra ve haftada 20 saatle sınırlı olabilir. Kampüs dışı çalışma genellikle mümkün değildir.
J-1 Vizesi: Değişim programı kurallarına tabidir, genellikle çalışma izni yoktur veya çok sınırlıdır (örn. çocuk bakıcılığı gibi küçük işler).
Mezuniyet Sonrası Fırsatlar
ABD lise diploması alan öğrenciler, diğer tüm adaylar gibi ABD üniversitelerine başvurabilirler. Lise eğitimi sırasında alınan AP dersleri veya IB diploması üniversite kabullerinde avantaj sağlayabilir ve bazen üniversite kredisi olarak sayılabilir.
Lise eğitimi sonrası doğrudan çalışma amaçlı kalış izni genellikle mümkün değildir. Üniversiteye devam edecekler F-1 statülerini sürdürmek için başvuruda bulunmalıdır.
ABD'ye Varış ve İlk Adımlar
Giriş Kontrolü: Havaalanında pasaport, vize ve I-20/DS-2019 belgeleri gösterilir. I-94 kaydı kontrol edilir.
Okula Kayıt/Check-in: Okulun uluslararası öğrenci danışmanı (DSO - F-1 için) veya program koordinatörü (J-1 için) ile görüşülür, varış bildirilir, kayıt işlemleri tamamlanır.
Konaklama: Yatılı okula veya aile yanına yerleşilir.
Oryantasyon: Okulun oryantasyon programlarına katılır.
Banka Hesabı: Vasi veya okul yardımıyla hesap açılabilir.
Sağlık Sigortası: Sigortanın aktif olduğundan emin olunur.
Burs Olanakları (Lise)
ABD'de uluslararası lise öğrencileri için burs olanakları çok sınırlıdır.
Özel Liseler: Bazı çok rekabetçi özel liseler, istisnai akademik, sanatsal veya sportif başarı gösteren çok az sayıda uluslararası öğrenciye kısmi veya nadiren tam burs verebilir. Başvurular doğrudan okula yapılır ve son tarihler çok erkendir.
J-1 Değişim Programları: YES Programı gibi ABD hükümeti destekli veya diğer sponsorlu J-1 programları, belirli ülke vatandaşlarına (Türkiye dahil olabilir) tam veya kısmi burslu değişim yılı imkanı sunabilir. Bu programların kendi başvuru süreçleri ve kriterleri vardır. https://exchanges.state.gov/youth/programs/yes (YES Programı - Genel Bilgi) (Türkiye'deki güncel J-1 programları için ABD Büyükelçiliği/Konsolosluğu veya ilgili sponsor kuruluşların siteleri takip edilmelidir)
Devlet Liseleri (F-1): Burs imkanı genellikle yoktur.
Faydalı Linkler ve Kaynaklar
EducationUSA (ABD Eğitim Sistemi ve Başvuru Rehberi): https://educationusa.state.gov/ (Özellikle "High School" bölümü)
Study in the States (ABD İç Güvenlik Bakanlığı - Öğrenci/Okul Kuralları): https://studyinthestates.dhs.gov/
ABD Dışişleri Bakanlığı (Vize Bilgileri): https://travel.state.gov/content/travel/en/us-visas/study.html (F-1 ve J-1 Vize)
ABD'nin Türkiye'deki Temsilcilikleri (Vize): https://tr.usembassy.gov/tr/visas-tr/
SEVIS I-901 Ücret Ödemesi: https://www.fmjfee.com/
TABS (The Association of Boarding Schools - Yatılı Okul Arama): https://www.tabs.org/
SSAT (Özel Lise Giriş Sınavı): https://www.ssat.org/
ISEE (Özel Lise Giriş Sınavı): https://www.erblearn.org/parents/isee-overview
TYEV ile ABD'de Lise Eğitimi Yolculuğunuz
Türkiye Yurt Dışı Eğitim Vakfı (TYEV), kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak, ABD'deki lise eğitimi seçeneklerini değerlendirmenizde size güvenilir, tarafsız ve kapsamlı bir destek sunmayı hedefler. Uzman üye danışmanlık firmalarımız aracılığıyla sunduğumuz hizmetler:
Doğru Okul Türü ve Okul Seçimi: Öğrencinin akademik profili, ilgi alanları, bütçesi ve hedeflerine uygun özel yatılı/gündüzlü okul veya J-1 değişim programı seçeneklerinin araştırılması. Devlet okulu seçeneklerinin kısıtlamaları hakkında bilgilendirme.
Başvuru Süreci Desteği: Özel okullara başvuruların yönetilmesi, gerekli akademik ve kişisel belgelerin (çeviriler, essay, referanslar) hazırlanması, SSAT/ISEE gibi giriş sınavlarına hazırlık ve kayıt, mülakat hazırlığı ve başvuru tarihlerinin takibi. J-1 programlarına başvuru süreçlerinde yönlendirme.
Velayet (Guardianship) Konusunda Bilgilendirme: Yatılı olmayan okullar için ABD'de yasal vasi bulma gerekliliği ve süreci hakkında bilgilendirme.
Vize (F-1 / J-1) Bilgilendirmesi/Danışmanlığı: Doğru vize türünün belirlenmesi, I-20 (F-1) veya DS-2019 (J-1) belgelerinin kontrolü, SEVIS/DS-160 işlemleri, finansal kanıt hazırlığı, vize randevusu alma ve vize mülakatına hazırlık konularında resmi kaynaklara dayalı detaylı bilgilendirme ve danışmanlık desteği.
Mali Planlama ve Burs Desteği: Yüksek okul ücretleri ve yaşam maliyetleri konusunda bütçeleme yardımı ve çok sınırlı olan lise burs olanaklarını araştırma desteği.
Varış Öncesi ve Sonrası Destek: Seyahat, ABD'deki ilk adımlar (okula/aile yanına yerleşme, kayıtlar, sigorta) ve kültürel/akademik uyum konularında bilgilendirme.
ABD'de lise eğitimi, öğrencilere küresel bir bakış açısı kazandırabilir ve gelecekteki akademik hedefleri için sağlam bir temel oluşturabilir. Ancak bu, özellikle özel okullar aracılığıyla gidildiğinde ciddi bir mali yatırım gerektirir. Bu önemli kararı verirken ve başvuru sürecinde, Türkiye Yurt Dışı Eğitim Vakfı'nın kâr amacı gütmeyen desteğiyle yanınızdayız!